Stratejik Planın Başarısı İçin İki Önemli Konu
Yazan: Sezgin ERÖZBAĞ, Ankara Büyükşehir Belediyesi ASKİ Genel Müdürlüğü İç Denetim Birimi Başkanı
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda stratejik plan, “kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren plan” olarak tanımlanmıştır.
Söz konusu Kanun’la kamu idarelerine kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde misyon ve vizyonlarını oluşturmak, amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve uygulamanın izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlama görevi verilmiştir. 5018 sayılı Kanun’da belirtilen kamu idarelerinin yanı sıra büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 50.000 ve üzerindeki tüm belediyeler stratejik plan hazırlamakla yükümlü tutulmuşlardır.
Ancak belediyeler tarafından stratejik plan hazırlanmasının sadece kanuni bir zorunluluk olarak görülmesi ve bu anlayışla plan hazırlanması yapılabilecek hataların başında gelir. Sürdürebilir bir başarı için amaç ve hedefleri tanımlanmış, performans kriterleri, faaliyet ve projeleri belirlenmiş bir sistem dahilinde hareket edilmesi gerekir ki, bu da bizi stratejik planlamaya götürür.
Çünkü plan yapmıyorsanız farkında olmadan başarısızlığı planlıyorsunuzdur.
Stratejik planlama, başta belediye başkanı olmak üzere farklı görevlere ve donanımlara sahip birçok kişiyi bir araya getiren bir süreç olup, başarısı da büyük ölçüde plan öncesi hazırlıkların yeterli düzeyde yapılmasına bağlıdır.
Yapılacak hazırlıkların başında da elde yeterli ve doğru verinin olması gelir. Yönetim biliminin temel kuralı o ki, bilmediğini yönetemezsindir.
Bilmek için de ihtiyaç olan şey veridir. Stratejik plan için lazım olan veri ise, verinin bilgiye dönüşmüş halidir. Ham veri değil, güncelliğini yitirmiş veri ise hiç değil.
Burada bilginin teyidi çok önemli olup, gerekli olan politikaların üretilebilmesi ve kaynak dağılımının en iyi şekilde yapılabilmesi için mutlaka süreç içerisinde yer alan personelin görüş ve önerileri alınmalıdır. Bunun kurumsal kültür ve kimliğinin gelişimi ile güçlendirilmesine destek olmaktan tutun da, planın çalışanlarca sahiplenmesine kadar birçok kazanımı olacaktır.
Her kurumun bir var oluş gerekçesi vardır, buna kısaca misyon diyoruz. Kurumların gelecekte varmak istedikleri ve kendilerini görmek istedikleri bir yer var ki buna kısaca vizyon diyoruz. Tüm bunları yapabilmek için bir yol haritasına ihtiyaç var ki bu da stratejik plan oluyor.
Maalesef bazı idarelerde kendi kurumunun stratejik planından haberi olmayan, haberi olsa da bir kez olsun incelemeyen personel sayısının azımsanmayacak kadar fazla olduğu bir vakadır. Bunun en önemli nedenleri arasında stratejik plan hazırlamanın belirli bir birimin ya da kişinin sorumluluğunda görülmesi olduğunu söyleyebiliriz.
Hâlbuki kanunda da belirtildiği şekilde stratejik planın katılımcı bir anlayışla hazırlanması gerekmektedir. Burada en büyük görev belediye başkanlarına düşmektedir. Öncelikle plan hazırlamak ve belediyeyi bu plan doğrultusunda yönetmenin belediye yönetiminin temel sorumluluğu olduğu konusunun içselleştirilmesi gerekir.
Bu nedenle belediye başkanı stratejik plan yaklaşımını benimsediğini belediye çalışanlarıyla paylaşmalı, hissettirmeli ve kurumsal sahiplenmeyi sağlamalıdır.
Sonuç olarak; başkanın desteği ve yönlendirmesi stratejik planlamanın vazgeçilmez ön koşulu olup, planın başarısı için iyi bir hazırlık yapılması ve katılımcı bir anlayışın benimsenmesi de iki temel hareket noktası olmalıdır.
