İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Mimar Kadir Topbaş; 'İstanbul benim için başka bir sevdadır'
Bu röportajımızda İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanımız Kadir Topbaş’a İstanbul’la ilgili sorular yönelttik. Çok şey konuşmak ve çok şey sormak isterdik. Ama ne mümkün! İstanbul’a dair o kadar çok konu, o kadar çok başlık var ki her şeyi bir anda sayfalarımıza sığdıramadıkÉ
Başkan’a genel hatlarıyla sorduğumuz soruların yanında özelikle Büyükşehir Belediyemizin internet teknolojilerine yaklaşımını, yatırım ve uygulamalarını da sorduk.
Başkan, "Türkiye’nin diğer illeri ile karşılaştırıldığında İstanbullular, başta internet olmak üzere bilgi ve iletişim teknolojilerini çok daha yakından takip ediyorlar" diyor.
e-Belediye: İstanbul’u tarif etseniz neler söylemek istersiniz?
Kadir Topbaş: İstanbul’u tarif etmeye kelimeler yeter mi bilmiyorum? Çünkü bir başkadır İstanbul. Düşleri süsleyen bu müstesna kent; tarihin her devrinde, ekonomiden kültüre, sanattan doğa güzelliğine, her alanda zirveyi temsil etmiş. İşte bundandır ki; adına türküler yakılmış, şarkılar bestelenmiş, şiirler söylenmiş ve hálá da söyleniyorÉ
İstanbul’a medeniyetlerin çeyiz sandığı diyoruz. Ben, doğduğum günden bu yaşıma kadar, hayatımın her anını bu çeyize dokunarak, bu eşsiz mirasın tadına vararak geçirdim. Bundan dolayı İstanbul benim için daha başka bir sevdadır. İnanıyorum ki; İstanbul’a bir saatliğine gelen bir turist bile bu sevdayı hissediyordur. Ama yaklaşık 150 yıldır bu kentte yaşayan bir ailenin evladı olarak bu sevdanın bendeki büyüsü bambaşka. Öncelikle hayatımın her anında; camiye, kiliseye ve havraya ayrım yapmaksızın sokaklarını açmış; tüm farklılıkları bir potada eritmiş bu kentin atmosferine sinmiş olan hoşgörü, barış ve kardeşliği yaşadım. Her İstanbullu gibi bundan çok şey öğrendim.
e-Belediye: İstanbul her açıdan hak ettiği yerde mi?
Kadir Topbaş: Ne yazık ki, "hayır" olacak. Maalesef, uzun yıllar, elimizdeki hazinenin değerini bilemedik. 1950’lerden başlayarak bu kentte, planlamadan altyapı çalışmalarına kadar hemen her alanda çok büyük hatalar yapıldı. Dünyanın Altın Boynuz dediği Haliç gibi bir yere sanayi tesisleri kuruldu. Denizlerimiz kirletildi. Sürekli otoyola yatırım yapıldı ve raylı sistemler, deniz ulaşımı ihmal edildi. Kent, tarihi ve kültürel dokusuna uygun bir şekilde planlanmadı. Gecekondulaşmaya karşı bırakın tedbir almayı, nerdeyse görmezden gelinildi.
Elbette bütün bu hatalar zaman içinde büyüyerek bir sorunlar yumağı haline geldi; bu müstesna kentin tarih içindeki yükselişine ve hak ettiği yere gelmesine engel oldu. Sayın Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığı ile birlikte başlayan atılımın neticesinde son 12 yıldır İstanbul aslına dönüyor. On yılların birikmiş sorunları birer birer çözülüyor. Kendisinin çevreden İSKİ’ye, ulaşıma, sosyal belediyeciliğe kadar her alanda başlattığı başarılı yatırım hamlelerini, biz, bugün arttırarak geleceğe taşıyoruz. 365 gün 24 saat hız kesmeden İstanbul’un her köşesine hizmet götürüyoruz. Ulaşımdan sosyal belediyeciliğe kadar her alanda rekor düzeyde yatırımlar yapıyoruz. Netice olarak bugün İstanbul dünyayı etkileyen kararların alındığı bir dünya kenti haline geliyor.
e-Belediye: Çağlar açıp, çağlar kapatan İstanbul için öncelikle yapmak istedikleriniz nelerdir? Nasıl bir İstanbul hayal ediyorsunuz?
Kadir Topbaş: Öncelikle ulaşım sorunun çözümü için birçok noktada aynı anda devam eden alt geçit, üst geçit, yan yol köprülü kavşak, yol genişletme, tünel yol ve raylı sistem çalışmaları başlattık. Bunun için bütün imkánlarımızı ulaşım sorununun çözümüne ayırdık. Önümüzdeki 5 yıl içinde ulaşıma 22,5 milyar YTL harcayacağız. Dünyanın gözü kulağı İstanbul’da olmalı. İstanbul’u on milyonların takip ettiği sportif ve kültürel organizasyonların adresi yapmak için çalışıyoruz. Hayalimdeki İstanbul; çarpık kentleşmeden ulaşıma kadar tüm sorunları çözmüş, yılda en az 10 milyon turist çeken, finans, turizm, ticaret, kültür -sanat merkezi olarak hak ettiği yere gelmiş bir dünya kenti.
e-Belediye: İstanbullulara en çok neleri söylemek istersiniz?
Kadir Topbaş: İstanbullular olarak kentimizin tarihi kültürel dokusuna ve doğal çevresine sahip çıkmak zorundayız. Üç büyük imparatorluğa başkentlik yapmış bu kenti, tüm kültürel unsurları ile tahrip etmeden geleceğe taşımak için tüm İstanbulluların titizlik göstermesi gerekiyor. Yine bildiğiniz gibi bilim adamları, dünyanın bir ekolojik kıyamete doğru gittiği konusunda uyarılarda bulunuyorlar. Dünyanın ekolojisinin hızla bozulmaya yüz tuttuğu bu süreçte çevreye biraz daha duyarlı olmak zorundayız. Burada her şeyden önce İstanbullulara büyük görev düşüyor. Bu görevlerin en başında su tasarrufu geliyor. Ayrıca kenti kirletmememiz; yeşil alanları ve ormanı korumamız gerekiyor.
e-Belediye: Tarihiyle, coğrafyasıyla insanlarıyla böyle bir kentin Belediye Başkanı olarak yerel yönetimlere nasıl bakıyorsunuz?
Kadir Topbaş: Türkiye nüfusunun yüzde 70’den fazlası belediye sınırları içinde yaşıyor. Ülkemizde kentli nüfus hızla artıyor. Daha iyi yaşam için insanlarımız kırsal alanlardan kentlere göç ediyor. Bu göç eğilimi önümüzdeki yıllarda da devam edecektir. Bu demektir ki; kent yönetimlerinin sorumlulukları artıyor. Bu sorumluluklarını yerine getirmek için klasik hizmet anlayışları yetersiz kalıyor. Başka bir deyişle, yerel yönetimler olarak bizler, artık altyapı hizmetlerini sağlamakla yetinemeyiz. Yönettiğimiz kentin ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimini, çevrenin korunmasını, enerjinin, suyun etkin kullanımını düşünmek zorundayız. Küresel iklim değişikliğinin, kuraklık ve su kaynaklarının azalması gibi olumsuz etkileri, en çok kent yönetimi olan belediyelerimizi ilgilendiriyor. Dünyanın doğal kaynaklarının yüzde 75’ini kentler tüketiyor. Atıkların da yine yüzde 75’ini kentler üretiyor. Kentlerimizi teknolojik ve kültürel gelişimin, ekonomik ve toplumsal gelişimin merkezi yapmak durumundayız. Gelecek kuşaklara daha yaşanılır kentler bırakmak için uzun vadeli plan ve program yapacağız. Plan ve programlarımız sürdürülebilir kent anlayışına uygun olacak. İşte benim yerel yönetim anlayışım özetle budur.
e-Belediye: Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği Başkanı sıfatıyla kurduğunuz yerel akademi ve eğitimleri hakkında bilgi alabilir miyiz?
Kadir Topbaş: Çağımız bilgi çağı, modern toplum ise bilgi toplumu olarak tanımlanmaktadır. Kentlerin yönetiminde başarı bilgiye çabuk ulaşmaya ve onu doğru kullanmaya bağlıdır. Bu bağlamda dünyada ve Türkiye’de kamu yönetiminde büyük bir dönüşüm yaşanmaktadır. Yerel yöneticilerin bu dönüşüme ayak uydurması bir zarurettir. Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği olarak, belediyelerde insan kaynakları sisteminin geliştirilmesi, kurumsal yapının güçlendirilmesi ve hizmet kalitesinin artırılmasına yönelik entegre eğitim hizmetleri sunuyoruz. Bu amaçla 2005’te, kuruluşumuzun 30. yıldönümünde, Birlik bünyesinde "Yerel Yönetimler Akademisi"ni kurduk. Ağırlıklı olarak meclis üyelerine hitap eden akademiyi kurmaktaki hedefimiz yerel yönetimlerin tüm kademelerindeki çalışanların niteliklerini arttırmak ve kalite anlayışını tüm belediyelere yaymaktır.
Eğitim programlarında sağlanan başarı, belediyelerin halka sunduğu hizmetlere yansımakta, kamu kaynaklarının en verimli şekilde kullanılmasına imkán sağlamaktadır. Burada şunu da ifade etmek isterim. Başkanlık dönemimizde Birlik’in yürüttüğü eğitim faaliyetleri nitelik ve nicelik olarak büyük bir gelişme göstermiştir. 2004’te 7 olan seminer sayısını 2005’te 33’e, 2006’da ise 44’e çıkardık. 2004’te 552 olan seminerlere katılımcı sayısını 2005’te 3485’e, 2006’da 4486’ya çıkardık. İstanbul’da başlattığımız Yerel Yönetimler Akademisi’nin etkinliklerini bütün Marmara Bölgesi’ne yaymak istiyoruz. Yerel Yönetimler Akademisi’nin ilk şubesini Bursa Yıldırım’da açtık.
e-Belediye: Sizce Internet dünyayı, toplumları, kurumları, yerel yönetimleri ve kişileri nasıl etkiledi ve etkiliyor? İstanbulluların beklenti istek ve dileklerini, yatlarını nasıl değiştiriyor?
Kadir Topbaş: İnternet, özel hayatımızdan işimize, her alanda 21'inci yüzyıl insanının yaşamı üzerindeki en büyük etkilerden birini oluşturuyor. Böylece bilgiye daha çabuk ulaşıyor; araştırma ve kaynaklardan daha çok istifade edebiliyoruz. Bu anlamda internet dünyayı birbirine bağlayan bir köprü görevi görüyor. İnternetin kurumlara, yerel yönetimlere girmesinin de önemli sonuçları oldu. Özellikle kamu yönetiminde, şeffaflaşma, hizmetlerin hızla ve en iyi şekilde verilmesi mümkün hale geldi. Yine vatandaşların internet üzerinden bilgi edinme haklarını kullanmaları, yerel yönetimlerde demokratik, katılımcı politikaların uygulanmasına hız verdi.
Türkiye’nin diğer illeri ile karşılaştırıldığında İstanbullular, başta internet olmak üzere bilgi ve iletişim teknolojilerini çok daha yakından takip ediyorlar. Bu teknolojinin sağladığı imkánlardan her alanda istifade etmek istiyorlar. Sadece bilgi edinmek ve eğlenmek için değil, aynı zamanda gündelik hayata dair fatura ödeme, rezervasyon yaptırma gibi işlemleri de internet üzerinden yapmak istiyorlar. Artık İstanbul’da belirli bir kesim, vezne önünde kuyruk beklemektense ödemesini internet üzerinden yapıp, bu vakti kendisine ayırmak istiyor. Netice olarak bu gelişmeler İstanbul’da sosyal dokuyu değiştiriyor. Çok vakit alan işler, internet üzerinden yoluna konulunca, kendi kişisel gelişimine vakit ayıran yetişmiş insan sayımız artıyor. Dünya üzerinde hak ettiğimiz yere gelmemiz için bu insanların sayısının artması gerekiyor.
e-Belediye: "Hedefimiz e-İstanbul’u oluşturmak" diyorsunuz. e-İstanbul’un hangi aşamasındayız. Yeni adımlarda ve hedeflerde neler var? Mevcut e-Belediye uygulamaları altında ne tür hizmetler söz konusu?
Kadir Topbaş: İşte biz de, İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak, yukarıda ifade ettiğim tüm bu gelişmeleri dikkate alarak hedefimizi "e-İstanbul" olarak belirledik. Bu amaçla "Bilişim kültürüyle donanmış hizmet perspektifi" çok önemli çalışmalara imza atıyor; beklentileri en iyi şekilde karşılamaya çalışıyoruz. Bu çerçevede az zamanda çok işi çıkararak, önemli bir aşama kaydettik.
Öncelikle belediyemize ait web-sitesi, üç yıldır en iyi kamu kurumu sitesi seçilerek, "Altın Örümcek Web Ödüllerini" alıyor. Bununla birlikte biz kendimizle yarışmayı bir gelenek haline getirdik.
Bu kararlılıkla İstanbullulara sağladığımız bilişim hizmetini çok daha kapsamlı bir hale getirmek için önemli bir çalışma başlattık. Bu çalışmanın adı; "sehirrehberi.ibb.gov.tr"dir. Bu bir e - rehberdir. Bu e-rehberde İstanbul’a ait milyonlarca bina, binlerce sokak-cadde bilgisi yer alıyor. İstanbul’un 5 bin 500 kilometrekarelik alanını kapsayan bu rehber 1/5000 ölçekli. Binlerce harita ve yüksek çözünürlüklü binlerce hava fotoğrafından oluşturuldu. Bununla birlikte sitenin Google Maps’ten daha kaliteli bir hale gelmesini amaçlıyoruz.
Bu sistemler internetin yanı sıra cep telefonunu da e- belediyecilik hizmetlerinde kullanılır hale getirdik. İnternet ve cep telefonu üzerinde ulaşılabilen sistem üzerinde adres sorgulaması yapılabiliyor, altyapı çalışmaları, yangın ve doğalgaz arızası gibi olaylar anında sisteme işlenerek görülebiliyor, İstanbul’un tarihi ve kültürel birikimi sanal aleme taşınıyor. Sitede anlık veri güncellemesi takip edilirken, vatandaşların da katılımı sağlanarak şikáyetler harita üzerinde daha hızlı ve kolay bir şekilde veri tabanına işlenebiliyor.
Ayrıca site, 2010 Kültür Başkenti olan İstanbul için İngilizce, Fransızca, Almanca, Rusça ve Arapça olarak 5 ayrı dilde tarihi ve turistik bir rehber olarak da hizmet verecek. Uygulamanın 5 lisanla sunum işlemini bu yılın sonuna kadar tamamlamayı hedefliyoruz. Bunların dışında İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak kentlilere, online rezervasyondan fatura ödemeye, şikayet bildirme ve takip etmeye, bilgi edinmeye kadar her türlü hizmeti başarıyla sunuyoruz.
e-Belediye: e-Belediye’yi nasıl tanımlıyorsunuz? İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2007-2011 yıllarını kapsayan bütünleşik bir Bilişim-İletişim stratejisi var mı?
Kadir Topbaş: e-Belediyecilik, belediyenin vatandaşa verdiği hizmetleri aynı zamanda on-line olarak da sunmasıdır. Belediyenin web-sitesine giren vatandaşın, belediye hakkında istediği bilgiye ulaşması, verilen kararları görmesi, belediyede gerçekleştireceği işlemleri yapması, öneri, istek ve şikáyetlerini iletmesidir. Daha öz bir ifade ile yaşam kalitesini yükseltmeye yönelik somut bir uygulamadır, yeni bir demokrasi anlayışıdır. Bu uygulama şeffaf, denetleyici aynı zamanda bürokrasi basamaklarını azaltan bir yapıdır. Mekána hapsedilmiş hizmet anlayışı, e- belediyecilik ile mekán dışına çıkarılarak, 7 gün 24 saat istenilen bilgiye en kısa ve hızlı şekilde ulaşılması amaçlanmaktadır. Ülkemizdeki demokrasi kültürünün de gelişmesine katkıda bulunacak bu uygulama ile kentliler artık vergilerinin nereye ve ne şekilde harcandığını kontrol edebiliyor, encümen ve meclis kararlarını yakından izleyebiliyorlar. Ayrıca e-belediyecilik ile herkes bilgisayarının başından emlak ve çöp vergisi borcunu öğrenebilmekte, internet üzerinden ödeme yapabilmekte, ihaleler hakkında bilgi edinebilmekte, yerel yönetimlerin işleyişini daha yakından ve hızlı takip edebilmektedir. Son olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2007 -2011 Stratejik Planında bilişim Ğ iletişim alanına gerekli yeri ayırdığını ifade etmek istiyorum. Tüm ilgililerin katılımıyla yapılan bu stratejik planda, bilişim Ğ iletişim yatırımlarını belirlerken, belediyemizin tüm birimlerini içeren bütünleşik bir yaklaşıma sahibiz.
