Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş: “7 bin yıllık bir şehri geleceğe hazırlıyoruz”
Arkeolojik bulguların milattan önce 100 bin yıl öncesine kadar ulaştığı, Roma İmparatorluğu döneminin en ihtişamlı şehri Hatay, 2012 yılında çıkarılan kanunla Büyükşehir Belediyesi olduktan sonra geleceğin şehri olmaya hazırlanıyor. Hemen yanı başındaki komşu ülkelerde yaşanan savaş ortamı ve istikrarsızlık, şehri derinden etkilese de 2014 yerel seçimlerinde Hatay Büyükşehir Belediyesi’nin ilk başkanı olan Doç. Dr. Lütfü Savaş, binlerce yıllık geçmişe sahip tarihi şehri, tüm olumsuzluklara rağmen birbirinden iddialı projelerle kalkındırmaya kararlı. Henüz çok genç olmasına rağmen Büyükşehir Belediyesi çatısı altında çalışmalara hızlı başladıklarını belirten Lütfü Savaş, 7 bin yıllık kent geçmişine sahip şehri global hedefleri doğrultusunda Expo 2021’e hazırlarken bir yandan da Hatay’ı tarih ve gurme turizminin dünyadaki önemli şehirlerinden yapmayı amaçlıyor.
e-Belediye: Bir değerlendirme yapacak olursanız göreve geldiğinizden bu yana Hatay’da neler değişti?
Lütfü Savaş: Biz belediyeciliği sadece altyapı, üstyapı, yeşil alan olarak algılamıyoruz, şehri bir bütün olarak algılıyoruz. Şehrin yaşamı, ekonomisi, eğitimi, kültürel faaliyetleri, tarihi dokusu, sporu vb. her şeyi bir bütün halinde değerlendiriyoruz. Şehrin eksiği ne ise onu yapıyoruz. Bu nedenle yaptığımız hizmetlerin bir kısmı somut, bir kısmı da soyut olarak kalıyor. İkisinin de bu şehir için gerekli olduğunu düşünüyoruz. Bir belediye başkanının yılmadan o şehir için çalışması, projeler yapması ve ekibiyle beraber o projelerin başında olması gerekir. Biz de bu felsefe ile çalışıyoruz. Bugüne kadar pek çok şeyi başardık, eksik yönlerimizi de tamamlama faaliyetleri içerisindeyiz. Başarımız, toplumla birlikte hareket etmemizden kaynaklanıyor. Halk da bunu hissediyor. Biz “birlikte başarıyoruz” diyoruz ama hakikaten birlikte başarıyoruz. Onların onayı olmazsa bir yerde tıkanırsınız. Biz halkımızın onayıyla birlikte bu şehri geleceğe taşıyoruz. 2.5 yılı aşkın bir süredir çok tempolu çalışıyoruz. Şehri de bu ruha alıştırdığımız için bu çalışmalarımız şehir tarafından da görülüyor, kabul ediliyor ve onların da desteğini alıyoruz.
Hatay’ın kırsal kesimi çok olduğu için bu bölgelerin büyük bir kısmında altyapı sorunları vardı. Kanalizasyon, arıtma tesisi, içme suyu şebekesi, yağmur suyu, yollar, yeşil alanlar hep ihtiyaç. Hepsini bir arada yapma şansımız yok ancak en ihtiyaç duyulan yerlerden başladık ve şu anda her ilçemizde çalışmalarımız var. İlçelerin ihtiyaçlarına göre ekipler oluşturduk o ekiplerle koordinasyonu sağladık, çalışmalar için ekipmanlar tayin ettik. Bulunduğunuz köylerin ve ilçelerin eksiklerini bilmeniz ve onlara göre projeleriniz olması lazım. Biz Antakya Belediye Başkanlığımız döneminin son 2 yılında hazırlık yaptık. O nedenle nerede ne eksik olduğunu biliyoruz. Başkanlığı kazanırken de oluşturduğumuz ekiplerle birlikte projelere başladık. Şuan altyapıda çok iyi gidiyoruz. Üstyapı ve yeşil alanlar konusunda da çalışmalarımız devam ediyor.
e-Belediye: Yönümüzü biraz da Asi Nehri’ne çevirecek olursak, Asi ile ilgili yapılan çalışmalar ne durumda?
Lütfü Savaş: Asi Nehri ile ilgili önemli projeler yaptık. 1.5 yıl içerisinde Asi Nehri’nin Türkiye kısmını bize layık olacak şekle getireceğiz. Yaz gelince insanlar Asi Nehri’nin kenarında burnunu tutarak dolaşmayacak ve suyun güzelliğini görecek. Şu anda Küçükdalyan mevkiine küçük bir arıtma tesisi yapıyoruz. Projesi bitti ihaleye çıkacağız. Artık bütün yeni beldelerde kanalizasyon ihalesine çıkacağız. İki tane daha set yapacağız ve Antakya içerisinde 3 tane setimiz olacak. Antakya ve Defne’de insanlar suyu temiz yüksek seviyede görecekler. Etrafında yeşillendirme çalışmaları yapıyoruz. Yeşiller içinde temiz suyun olduğu bir Asi Nehri olacak.
e-Belediye: Bir de “50 Yılın İçme Suyu Seferberliği” sloganıyla başlatılan proje var. Bu ne aşamada?
Lütfü Savaş: Biz Büyükşehir Belediyesi olarak henüz çok genç bir belediyeyiz ve şehrimiz de bizimle birlikte büyüyor. Bu büyümeyi sağlam adımlarla gerçekleştirmek için şehrin en öncelikli meselelerinden başladık. Öncelikli konular arasında da altyapı çalışmaları geliyor. Çünkü biz şehrimizi geleceğe hazırlıyoruz ve güçlü bir altyapı kurmadan geleceğe hazır olamayız. İşte bu yüzden “50 Yılın İçme Suyu Seferberliği”ni başlattık. Şehrimizin içme suyu sorununu kökten çözüme kavuşturacak bu proje, Hatay’ın geçmişinden bugüne kadar yapılmış en büyük altyapı çalışması özelliğini taşıyor. Şu anda çalışmalar hızla devam ediyor. Bin 200 kilometre içme suyu şebekesi döşemesine geçtiğimiz yıl başladık. Önemli bir kısmı tamamlandı. Eskimiş, kansorejen madde içeren, paslı ve arsenikli su boruları bu çalışmalarla baştan aşağı yenileniyor. Tüm çalışmalar bittiğinde şehrimiz yepyeni bir su içme şebekesine sahip olacak. Vatandaşlarımız daha temiz ve sağlıklı su içebilecek. Bunun yanı sıra kuraklık dönemleri için de hazırlıklarımızı sürdürüyoruz. Şehrimizin kuraklık dönemlerinden en az düzeyde etkilenmesi için yeni arıtma tesisleri, kanalizasyon tesisleri ve su getirme projeleri geliştirdik.
e-Belediye: Komşu ülkede devam eden savaşın izlerini en çok hisseden illerden biri Hatay. Bu konuda neler söylemek istersiniz?
Lütfü Savaş: Hatay son 5.5 yılda sosyolojik ve psikolojik yönden çok yara aldı. Özellikle Suriye meselesi ve Suriyeli misafirlerin burada oluşturduğu sorunlar Hatay’ı önemli ölçüde etkiledi. 500 bin civarında misafirin ilimizde olmasıyla birlikte altyapı problemleri arttı. Bizimle onlar arasında olan entelektüel gelişim farkı uyumsuzlukların yaşanmasına sebep oluyor. İstiyoruz ki Suriye meselesi bir an önce bitsin ve burada bulunan misafirlerimiz de kendi memleketlerinde huzurlu bir şekilde yaşasınlar. Böylece Hatay da eski ekonomik gelişmişlik seviyesine ulaşsın ve Hatay halkı da mutlu olsun.
e-Belediye: Yaşanan savaş Hatay’ın ekonomisine de yansıdı. Sizin de bu konuyla ilgili olarak teşvik kapsamından yararlanmak isteyen 24. il olma talebiniz var. Bu konuda neler söylemek istersiniz?
Lütfü Savaş: Teşvik kapsamı benim 10 aydır gündeme getirdiğim bir konu. Hatay eskiden yaşanan krizlerden pek etkilenmeyen bir ildi çünkü bir tarafı Ortadoğu bir tarafı Akdeniz. Bu anlamda ticari alanı geniş bir şehirdi ancak son 5.5 yıldır bizim ticari faaliyetlerimizde düşüşler oldu. Turizm faaliyetleri kapsamında gelen giden sayısı minimuma indi ve sanki burası bir savaş meydanıymış gibi algılandı. Öyle olunca da Hatay ekonomisi büyük bir darbe yedi ve çok sığ duruma geldi. Sayın Başbakanımız da ekonomiyle ilgili bir teşvik paketi hazırlamış. Gaziantep, Kilis ve bunların dışında 21 il daha teşvik kapsamına alınmış. Ancak Suriye meselesinden en çok etkilenen il Hatay ve belki de ilk defa olmak üzere Hatay’ın devletimizden bir beklentisi var. Devletimizin sıcak elini omzumuzda görmek istiyoruz. Biliyorsunuz ki Hatay 16 yıl sonra Türkiye Cumhuriyeti’ne katılmış. Devlet olmayı millet olmayı yeğlemişiz ve ilk defa teşvik anlamında devletimize ihtiyacımız var. Devletimizin bu ihtiyacı görmezden gelmeyeceğini düşünüyoruz. Geçtiğimiz günlerde Hatay’da bir Ekonomi Zirvesi düzenledik ve bu toplantı sonucunda elde ettiğimiz verileri bir rapor halinde Başbakanımıza ve Ekonomi Bakanımıza sunmak istiyoruz. Onların onayıyla Hatay’ın bu teşvik kapsamına dahil edileceğine kuvvetle inanıyoruz. Buradaki belediye başkanlarımızın da milletvekillerimizin de bu konuda benimle birlikte Hatay adına Ankara’da mücadele vermesini bekliyorum. Diğer siyasi aktörlerimizin de bu konuda kendine düşenin gereğini yapması lazım. Bu sorun iktidarıyla muhalefetiyle Hatay’ın sorunudur. Tüm siyasi örgütlerimizin, ticaret odalarımızın, esnafımızın, halkımızın bu işin arkasında olması lazım. Çünkü hem esnafımızın hem de sanayicilerimizin ekonomi konusunda yaraları var. Bu yaraların sarılması için de devletimize ihtiyacımız var. Devletimiz en azından şu yaşadığımız kritik günleri atlatacak şekilde bizi desteklerse inanıyorum ki Ortadoğu’da yaşanan kaos bittikten sonra tüm imkanlardan kendimize düşen payı alabilelim. Hatay nasıl şimdi en çok zarar gören il ise bu süreç sona erdikten sonra da en fayda gören il olacaktır. Biz teknolojik ürünlerimizle, yaş sebze, meyve, hububat ihracatımızla, çimento, demir-çelik sektörü ihracatımıza çok yetişmiş bir şehiriz. Bu yetişmişliğin de o zamana kadar ayakta kalması lazım. Darmadağın olup Suriye’nin inşasına gidecek gücümüz kalmadıktan sonra teşvik arayıp bir beklentiye girmenin anlamı olmaz. Yani şu anda ihtiyacımız var ve devletimizin bu ihtiyacımıza sıcak bakmasını bekliyoruz.
e-Belediye: Tüm Türkiye’de devam eden kentsel dönüşüm çalışmaları Hatay’da ne durumda?
Lütfü Savaş: Bu konuyla ilgili olarak başvuru yaptığımız alanlar var. Bir tanesi Armutlu Vadisi, bir tanesi sanayi sitemiz, eski hal ve itfaiyenin olduğu yer ve bir de gecekondu bölgemiz var. Bakanlık izin verdiği sürece bu konuda hızlanmak istiyoruz. Bu projemiz ile Hatay kent merkezinin çekim gücünü ve fiziksel kalitesini artırmayı ve kentse yeni kamusal alanlar kazandırmayı planlıyoruz. Hatay’ın farklı dinlere yaşam alanı olmuş kültürel kimliğini öne çıkaracak bir kentsel çalışma yapacağız. Antakya Belediye Başkanı olduğumuz dönemde Aksaray ve Emek mahallelerinde kentsel dönüşüm yapılması konusunda almış olduğumuz izin var. Büyükşehir yasasından sonra Bakanlar Kurulu o bölgeyi Antakya Belediyesi’ne verdi. Onların eser dönüşümü yapmasını bekliyoruz. Bir de İskenderun Belediyesi’ne verilen bir dönüşüm yeri var. Kentsel dönüşüm konusunda tek tek apartmanların yenilenmesinin büyük bir caddeyi ve bölgeyi kurtarması mümkün değil. Ada bazında kentsel dönüşüm yapılması konusunda Bakanlığın çok kararlı bir sistem getirmesi gerekiyor. Tek tek yapılan apartman yenilemeleri hem güvenli değil hem de altyapı, üstyapı konusunda sıkıntı oluşturuyor. Kentsel dönüşüm kapsamında bölgelerin altyapısıyla yeşil alanıyla birlikte ele alınması ve devlet desteğinin de bunun içinde olması gerekir.
e-Belediye: Büyükşehir Yasası Hatay’a neler getirdi?
Lütfü Savaş: Hatay’ın büyükşehir Yasası kapsamına alınması, Hatay’daki altyapı ve üstyapıyı tek yerden dizayn etme konusunda olumlu bir karar olduğunu düşünüyorum. Ancak büyükşehirlerle ilçelerin ve resmi kurumların yapacağı hizmetlerin bazı yerlerde net ayrılmaması da bazen kaosa neden olabiliyor. Organizasyonların kime verildiğinin net belirlenmesi ve yetki karmaşasına neden olmamak için sorumlulukla birlikte yetki de verilmesi lazım. Yetki karmaşası şehirde hizmetlerin aksamasına sebep olabiliyor. Belki çıkarılabilecek bir revizyon kanun ile bu karmaşalar sona erebilir. Genel olarak Büyükşehir Yasası’ndan mutlu olduğumuzu söyleyebilirim. Çünkü eski beldelerde altyapı, teçhizat ve yetişmiş insan eksikliği vardı ve bu yasa bu konuda katkı sağladı.
e-Belediye: Expo 2016’da en çok ses getiren illerden biri Hatay oldu. Burada yer alan projelerin detaylarından bahsedebilir misiniz? Bir sonraki Expo’yu Hatay’da görebilecek miyiz?
Lütfü Savaş: Antalya’da düzenlenen Expo 2016’da Hatay’ı her yönüyle tanıtmak için önemli çalışmalar yaptık. Orada eski Antakya evi konseptini kurduk. Avlusunda Antakya kahvesi, Hatay’ın meşhur künefesi, geleneksel kömbe ve kabak tatlısının ikram edildiği eski Antakya evinde, mozaik tablo yapımları, halk oyunları gösterileri ve geleneksel kına gecelerine kadar tanıtım çalışmaları yaptık. Yaptığımız bu tanıtımlar yabancı turistlerin de büyük ilgisini çekti. Bizim için de tanıtım anlamında güzel bir fırsat oldu. Bu çalışmamızla da En İyi Tarih Tanıtımı Ödülü’ne layık görüldük ve ödül aldık.
Antalya’daki çalışmalar bizim için güzel bir deneyim oldu. Bildiğiniz gibi Expo 2021’in Hatay’da yapılması için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bu anlamda Expo 2016 ile Hatay’da yapılmasını istediğimiz Expo 2021’in bir ön provasını yapmış olduk. Expo 2021 süreci halen devam ediyor. Gerekli başvurumuzu geçtiğimiz aylarda yaptık. Medeniyetler Bahçesi temasıyla Expo 2021’in B1 kategorisinin Hatay’da yapılmasını istiyoruz. Ocak ayına kadar da bu organizasyon için Hatay’da uygun bir yer tespit edip bunu yetkililere bildireceğiz. Bu hedefin hayata geçeceğine inanıyoruz. Şuan rakiplerimiz olan Çin ve Avustralya’daki şehirlerle yarışıyoruz ancak şunu belirtmek isterim ki rakiplerimiz ne kültürel ne de tarihsel olarak bizim kadar zengin değil. Expo yetkililerine yaptığımız sunumlarda Hatay’ın zengin birikimini detaylı anlattık. Mart ayında da bu önemli organizasyonun nerede yapılacağına karar verilecek. Biz de heyecanla karar gününü bekliyoruz.
e-Belediye: Biraz da kültürel ve sportif faaliyetlerinizden bahsetmek gerekirse bu konuda nasıl çalışmalarınız var?
Lütfü Savaş: Kültürel sportif faaliyetlerimiz en üst seviyede devam ediyor. Satranç takımımız Süper Lig’de Türkiye Şampiyonu oldu. Kadın basketbol takımımız hem lig hem Süper Lig hem de Play Off’ta ikinci olduk. Sonrasında Fenerbahçe ile karşılaşıp Cumhurbaşkanlığı Kupası’nı almaya hak kazandık. 5 su topu takımımızın 4’ü ikinci, biri birinci ligde. Yüzme, koşu, judo, tekvando, karate, boks gibi başka branşlarımız da var, hepsinde başarılıyız ve üst seviyede sporcular yetiştiriyoruz. Kültüre ve eğitime çok destek veriyoruz. Her ilçede sosyal tesis açtık. Bu tesislerde giyecek ve gıda yardımı faaliyetlerimiz devam ediyor.
e-Belediye: Eklemek istediğiniz başka konu var mı?
Lütfü Savaş: Bu keyifli röportaj için teşekkür ediyorum. Son olarak uzun bir süredir komşu ülkelerde yaşanan olayların bitmesini, hasret kaldığımız bölgesel huzura bir an önce kavuşmayı ve bu coğrafyada kardeşlik rüzgârının yeniden esmesini temenni ediyorum. Yaşananlar nedeniyle oldukça yıpranan biz ve bizim gibi diğer şehirlerin de artık bu tarz olaylarla değil yatırımlar, ihracatlar ve Avrupa’nın önde gelen şehirleri ile yarışacak sosyo-kültürel faaliyetlerle anılacak duruma gelmelerini arzu ediyorum.
