Su Sayacı Okumalarında Mobil Uygulama Kullanımı

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi – İSU Genel Müdürlüğü

İsmail Gülsoy
Bilgi İşlem Daire Başkanı     

Uğur Susoy
Abone İşleri Daire Başkanı

Öner Denk
Bilgi İşlem Şube Müdürü

Özet

Günümüzde bilişim teknolojileri yaşantımızın her alanına girmiş bulunmaktadır. Bu teknolojiler hayatımızın konforunu artırmakta ve yaşam standartlarımızı yükseltmektedir. Bilişim teknolojilerinin getirdiği kolaylıklar kamu kurumlarının hizmet sunma yöntemlerini değiştirmiştir. Kamu kurumlarının kullandığı teknolojiler düşünüldüğünde daha önce hiçbir teknoloji bilişim teknolojisi kadar kamu kurumlarını hızlı bir şekilde etkilemeyi başaramamıştır.

Bu çalışmada; ülkemiz sanayi ve nüfusunun önemli bir kısmını barındıran Kocaeli ilinin, Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin (İSU) sahada abonelerinin su sayacı endekslerini online okumada kullandığı “Su Sayacı Okumalarında Mobil Uygulama Kullanımı” incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler: Bilgi teknolojisi, web servis, endeks okuma

1. Giriş

Günümüz dünyasında bilgi teknolojileri, yaşantımızın her alanında yer almaktadır. Bu teknolojiler insan hayatının konforunu artırmakta ve yaşam standardını yükseltmektedir. Bunun sağlanabilmesi için insanlar ve kuruluşlar arasında bilgi aktarımının hızlı ve etkin olarak yapılması gerekmektedir. Bu gereksinimi karşılamaya yönelik çabalar sonucunda son yıllarda iletişim ve bilgi ağları konusunda önemli gelişmeler olmuştur.

Bilgi ve bilişim teknolojisinin getirdiği hız ve kolaylık kamu kurumları açısından göz ardı edilemeyecek kadar önem taşımaktadır. Kamu kurumlarının kullandığı teknolojiler düşünüldüğünde daha önce hiçbir teknoloji bilgi ve bilişim teknolojisi kadar kamu kurumlarını hızlı bir şekilde etkilemeyi başaramamıştır.

2. Bilgi Teknolojileri

Bilginin toplanmasında, işlenmesinde, depolanmasında, ağlar aracılığıyla bir yerden bir yere iletilmesinde ve kullanıcıların hizmetine sunulmasında yararlanılan, iletişim ve bilgisayar teknolojilerini de kapsayan bütün teknolojiler “bilgi teknolojisi” olarak adlandırılmaktadır [1].

Bilgi Teknolojileri (BT); erişim, depolama, veri işleme, taşıma ya da transfer ve teslim etmeyi içeren elektronik ortamda modern bilgi kullanımı olarak tanımlanabilir [2].

Bilgi teknolojileri; Verilerin kayıt edilmesi, saklanması, belirli bir işlem sürecinden geçirmek suretiyle bilgiler üretilmesi, üretilen bu bilgilere erişilmesi, saklanması ve nakledilmesi gibi işlemlerin etkili ve verimli yapılmasına olanak tanımaktadır [3].

Bilgi teknolojileri, bilgisayarlar, iletişim teknolojileri, çalışma merkezleri, robotlar ve bilgisayar çipleri şeklinde veya bilgiyi analiz eden, saklayan, gönderilmesini veya toplanmasını sağlayan araçlar, kullanıcının bilgiyi karar verme işleminde kullanılacak duruma getiren dijital bilgisayar prosesleri ve iletişimi sağlayan veya iletişime yardımcı olan araçlar şeklinde sınıflandırılabilir [4]. Tanımlamalar doğrultusunda bu teknoloji farklı alanlarda kullanılmak üzere kendi içerisinde donanım, yazılım olarak iki  ana  başlıkla ayrılmaktadır.

2.1. Kurumlarda Bilgi Teknolojileri 

Kurumlar faaliyetlerini yürütebilmek ve hizmetlerini sunabilmek için bilgi ve bilişim teknolojisinden oldukça yaralanmaktadırlar. Planlama, kontrol, hizmetlerin sunulması ve karar verme gibi birçok alanda bilgi teknolojilerinin önemli avantajlarından faydalanmaktadırlar.

Bilgi ve Bilişim Teknolojileri, kurumların günlük işlemleri ve başarısı için kullanılacak en önemli araçlardan biri halini gelmiştir. Bu teknolojilerinin yaygınlaşmasının en temel nedenleri olarak hız, kalite artışı, hizmet maliyetini düşürücü olması,  kolaylıklar getirmesi ve teknolojiye sahip olma maliyetinin gün geçtikçe ucuzlaması sayılabilir.

Günümüzün kurum ve kuruluşları birçok kaynaktan elde edilen, büyük miktarda, çok çeşitli bilgileri, bilişim teknolojileri vasıtasıyla rafine ederek yöneticilerin kullanımına sunmaktadırlar. Örgütsel süreçlerde bilgi teknolojileri, örgütün operasyonel verimliliğine katkı sağlarken, stratejik amaçlarını gerçekleştirmesine de katkı sağlar [5].

2.2. Bilgi Teknolojilerinin Sunduğu İmkânlar

Bilgi teknolojileri ile kurumlar daha az maliyette daha kolay, daha iyi, daha hızlı etkinlikler üretebilmektedir. Bankacılık işlemlerinde olduğu gibi artık birçok iş ve işlem bilgisayarlaşma ile daha kolay, rahat ve uzaktan yapılabilmektedir.

Bilgi teknolojisinin sunduğu imkanları genel olarak şu şekilde sayabiliriz.

•          Her türlü bilgi akışını hızlandırıp kolaylaştırır.
•          Zaman kullanımında avantajlar sağlar.
•          Üretimde etkinlik ve verimliliği arttırır.
•          Maliyetleri azaltır ve verimliliği artırırlar.
•          Tekrarı azaltır, veri girişini kolaylaştırır ve zaman tüketimini azaltırlar.
•          Kâğıt kullanımının gerektirdiği fiziksel alan kullanımını daraltırlar.
•          Doküman yönetiminde etkinlik sağlarlar.
•          Ofislerde görülen işlerin maliyetlerini önemli ölçüde azaltırlar.

 3. Su ve Kanalizasyon İdarelerinde Bilgi Teknolojileri

Su ve kanalizasyon idareleri kanun ile belirtilen görevlerini yerine getirirken en çok bilgi teknolojilerinden destek almaktadırlar. İçilebilir suyun temini, abonelerine ulaştırılması, oluşan atıksuyun uzaklaştırılmasına kadar olan bütün iş süreçlerinin tamamında bilgi teknolojileri kullanılmaktadır.

İdarelerde kullanılan belli başlı bilgi teknolojilerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz: 

•          Abone Bilgi Yönetim Sistemi
•          Muhasebe Bilgi Yönetim Sistemi
•          Satınalma Bilgi Yönetim Sistemi;
•          ALO185 Çağrı Merkezi Sistemi,
•          İş Emri Yönetim Sistemi
•          İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi
•          Elektronik Belge Yönetim Sistemi,
•          Üst Yönetim Bilgi Yönetim Sistemi
•          Internet Yönetim Sistemi
•          Intranet Yönetim Sistemi
•          Mobil Uygulamalar

4. İSU Genel Müdürlüğü’nde Bilgi Teknolojileri

İSU Genel Müdürlüğü, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Su ve kanalizasyon idaresidir. “Kocaeli’nin su, kanalizasyon ve arıtma ihtiyacını çevreyi koruyarak ve hizmet kalitesini sürekli yükselterek sağlamaktır” misyonu ile hizmet vermektedir. “En yüksek standartlarda hizmet veren ve gelecek nesiller için çalışan bir su idaresi olma” vizyonu ile hedefler koymaktadır. Bu hedeflere ulaşabilmek ve hizmetleri daha iyi sunabilmek için bilgi teknolojilerinden farklı alanlarda faydalanmaktadır. Atıksu Scada siteminde kullandığı teknolojiler ile sanayi tesisinin ürettiği endüstriyel atıksuları online olarak izlemektedir. Yine bilgi teknolojilerinden faydalanarak atıksu arıtma tesislerinde arıtma işlemini gerçekleştirmekte ve günlük olarak 180 ton çamurun İzmit Körfezi’ne gitmesini önleyerek çevrenin korunmasına katkı sağlamaktadır. Mobil Arıza Takip Sistemi ile sahada meydana gelen arızaların giderilmesi, takibi ve raporlanabilmesini anlık olarak yapabilmektedir. Ayrıca, bilgi teknolojilerinin uygulaması olan e-imzayı bütün EBYS süreçlerinde ilk uygulayan kurumlardan birisidir. Kurumlar için bir bilişim göstergesi olan e-devlet sistemine entegredir.

İSU Genel Müdürlüğü Kocaeli ilinde 12 ilçede bulunan şube müdürlükleri ve şantiyeler aracılığı ile 1.722.795 nüfusa 679.393 abonesi olarak hizmet vermektedir [6][7].  İSU Genel Müdürlüğü abone memnuniyetini artırmak ve iş gücünden tasarruf edebilmek için bilgi teknolojilerinin getirdiği avantajlardan faydalanmaktır. Sahada endeks okuyan personelin online takip edilebilmesi ve endeks okumanın online yapılabilmesi için “Su Sayacı Okumalarında Mobil Uygulama Kullanımı” projesini devreye almıştır.

4.1. İSU’da Endeks Okumada Mobil Uygulama Kullanımı

Su ve kanalizasyon idareleri, abonelerinin su tüketimini bulabilmek amacıyla aylık olarak Abone Bilgi Yönetim Sistemi aracılığı ile endeksleri okunacak abonelerin ilçe, mahalle ve sokak bilgileri göz önünde bulundurularak her abone için abonenin tür, tarife ve bir önceki endeks değeri gibi gerekli bilgilerin var olduğu okuma kayıt desenini hazırlar. Okuma planı yaparak bu kayıt desenine göre sahada abonelerin endekslerini okurlar ve faturalandırırlar.

Proje öncesinde; Bilgi İşlem Merkezinde bulunan Abone Bilgi Yönetim Sisteminden ilgili personel tarafından bütün ilçelerde okunacak abonelerin okuma kayıt desenleri günlük olarak belirlenen formatta çekilerek Ftp server üzerine yüklenmekteydi. Okuma için hazırlanan bilgiler içerisinden kuruma ait Metro Ethernet hattı üzerinden her ilçede bulunan görevli personel tarafından kendi ilçesi için okuma bilgilerini Ftp server’den kendi iş istasyonlarına kopyalamaktaydı. Yine aynı personel tarafından mesai başlangıcında bu bilgiler endeks okuma personelinin el bilgisayarlarına yüklemekteydi. Endeks okuma personeli, el bilgisayarlarına yüklenen bilgilere göre abonelerin su sayaçlarının endekslerini okumaktaydı. El bilgisayarlarına girilen endeks verisine göre el bilgisayarında yüklü bulunan program vasıtası ile abonelerin harcadığı su miktarı ile ödeyeceği su faturası hesaplamaktaydı.

Mesai sonunda okuma personeli ilçe şube müdürlüğüne gelerek el bilgisayarını teslim etmekteydi. İlçe şube müdürlüğünde görevli personel el bilgisayarında bulunan okunan abone bilgilerini iş istasyonuna aracılığı ile kuruma ait Metro Ethernet hattı üzerinden Bilgi İşlem Merkezi’nde bulunan Ftp server’a yüklemekteydi. Daha sonrasında bu bilgiler ilgili personel tarafından Abone Bilgi Yönetim Sistemi’ne aktarılmaktaydı. Bu şekilde abonelerin o aya ait tüketimleri ve faturaları hesaplanmaktaydı. 

Proje sürecinde okunacak abonelerin bilgileri ile okunan verinin Bilgi İşlem Merkezi’ne gelmesi ve burada hesaplama yapılıp tekrar sahaya gönderilebilmesi için gerekli web servisler yazılıp, test edilip devreye alınmıştır. Dolayısı ile proje sonrasında; endeks okuma personeli mesai başlangıcında şube müdürlüğüne gelmeden GPRS bağlantısı üzerinden yetki ve şifresi ile İSU Bilgi İşlem Sistem’ine bağlanmakta ve web servis aracılığı ile günlük okuyacağı abone bilgilerini akıllı cep telefonuna indirmektedir. Endeks okuma personeli, akıllı cep telefonuna yüklediği abone bilgilerine göre abonelerin su sayaçlarının endekslerini okuyarak akıllı cep telefonuna girmektedir.  Cihaza girilen endeks verisi GSM şebekesi üzerinden Bilgi İşlem Merkezi’ne anlık olarak ulaşmaktadır. Web servis aracılığı ile Abone Bilgi Yönetim Sistemi üzerinde abonenin tarife ve tür bilgileri ile sahadan gelen harcama miktarına göre abonenin tüketimi hesaplanmaktadır. Bu bilgi web servis aracılığı ile sahada bulunan endeks okuma personelinin cihazına ödeme bilgisi olarak geri gitmekte ve abonelerin ödeyeceği su faturası oluşturulmaktadır. Bu şekilde abonelerin o aya ait tüketimleri ve faturaları hesaplanmaktadır. 

4.2.  Uygulamanın Faydaları

Bu proje ile endekslerin saha personeline GSM şebekesi üzerinden anlık olarak iletilmesi ile endeks okuma personelinin mesai öncesinde ve sonrasında endeksleri yüklemek ve geri yüklemek için şube müdürlüklerine gitmesine gerek kalmamıştır. Dolayısı ile şube müdürlüklerinde bu işlemleri yapan 12 adet personel ile bu verilerin yüklenmesi/geri yüklenmesi için kullanılan 12 adet iş istasyonundan tasarruf sağlamıştır.

Önceki yapıda okunan endeksler mesai sonunda sisteme yüklendiğinden dolayı fatura ödemesi için bir gün geçmesi gerekiyordu. Yeni yapıda ise hesaplama anlık olarak sistem tarafında yapıldığı için faturalar aynı gün içinde ödenebilmektedir.

Akıllı telefonların GPS konum bilgisi özelliğinden dolayı endeks okuma personelinin rotası ile okuma yaptığı abonelerin harita üzerinde yerleri raporlanabilmektedir. Ayrıca nadiren de olsa önceki yapıda mükerrer okuma yapılabiliyordu. Yeni yapıda ise mükerrerlik ortadan kalkmıştır.

5. Sonuç

Günümüzde hizmet sektöründe faaliyet gösteren kamu kurumları için vatandaş memnuniyeti önem arz etmektedir. Bunun sağlanabilmesi amacı ile kamu kurumaları bilgi teknolojilerinde yaşanan gelişmeleri kullanarak abonelerine online hizmet sunabilmektedir. Yine süreçlerinde bilgi teknolojisi kullanmak suretiyle kamu kurumları harcama kalemlerinden ve iş gücünden tasarruf sağlayabilmektedirler.

Dolayısı ile kamu kurumları bilgi teknolojilerini kullanarak hizmetlerini hızlı, verimli, konforlu ve ekonomik olarak sunabilmektedir. 

Kaynakça

1. Tonta, Yaşar; “Bilgi Toplumu ve Bilgi Teknolojisi”, Türk Kütüphaneciliği, 13(4): 363-375,      Aralık 1999.

2. Ömürbek, Nuri - Altın, Fatma Gül; “Sağlık bilişim sistemlerinin uygulanmasına ilişkin bir araştırma: İzmir Örneği”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı:19. s.211-232, 2009.

3. Bensghir, Türksel Kaya; “Bilgi Teknolojileri ve Örgütsel Değisim”, TODAE Yayınları, Ankara, 1996

4. Akman, İsmail; “Bilgi Teknolojilerinin Firmalar Üzerindeki Etkileri”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2001.

5. Daft, Richard L,  Management, Sec.Edt., Dryden Press, USA 1991.

6. Türkiye İstatistik Kurumu.,Erişim 15.12.2015, http://www.tuik.gov.tr.

7. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi- İSU Genel Müdürlüğü Faaliyet Raporu, 2014.