TKKB, 26 Maddelik Afet Reçetesini Açıkladı

Türkiye Kent Konseyleri Birliği (TKKB) ile Ankara Kent Konseyi ev sahipliğinde gerçekleştirilen Türkiye’de Deprem Gerçeği ve Kriz Yönetimi Farkındalık Zirvesi’nin ardından ortaya çıkan 26 maddelik Afetlere Hazırlıkta Kent Konseylerinin Rolü Sonuç Bildirgesi düzenlenen basın toplantısı ile 
kamuoyuna açıklandı. Deprem felaketinin kentsel, toplumsal, sosyolojik, ekonomik ve psikolojik olarak her boyutunun masaya yatırıldığı zirvenin eylem planında; kent konseylerinin afetlere hazırlık, müdahale ve afet sonrası yeniden yapılanma süreçlerinde aktif rol alması ve kentin tüm paydaşları ile yürütülecek süreçlerde katkıda bulunmak üzere öneriler sunuldu. Türkiye Kent Konseyleri Birliği Dönem Başkanı Halil İbrahim Yılmaz, depremden sonra dayanışmayı örgütleyen yapıların arasında kent konseylerini görmenin umut verici olduğunu belirterek: “Kent Konseyleri  depremzede vatan- daşlarımızın ihtiyaçlarının tüm açık iletişim kanalları kullanılarak karşılanmasında çok önemli bir potansiyeli harekete geçirmiştir. Tamamen gönüllü çabaların yönlendirilmesiyle ortaya çıkan bu dayanışma gücü yaşadığımız felaketin tüm olumsuzluklarını ortadan kaldıramayacak olsa da, afetlere karşı gerekli hazırlıkların yapılmasında da önemli bir düşünsel kaldıraç etkisi oluşturabilir” dedi. Türkiye Kent Konseyleri Birliği’nin hazırladığı ve 26 maddeden oluşan Afetlere Hazırlıkta Kent Kon- seylerinin Rolü Sonuç Bildirgesi ise özetle şu şekilde:

• Bir “Afet Şurası” oluşturularak her yıl bir kez toplanması,
• Türkiye’deki tüm kent konseylerinin “Afet Çalışma Grubu” kurmaları,
• Mevcut mevzuatta kent konseylerini de katarak afet planlama ve afet kurumsallaşması içerisinde gerekli düzenlemelerin yapılması,
• Afet Şuralarında önerilen çalışmaların kent konseyleri tarafından “Afet Raporları” haline getirilmesi, ilgili belediye meclislerinde “değerlendirilmesi zorunlu tavsiye kararı” olarak ele alınması,
• “Kent Konseyleri Dijital Afet Rehberi”nin oluşturulması,
• “Afet Arşiv ve Müzeleri’nin” açılması,
• Afet bölgesi ve yakınındaki kent konseyleri ile afetten etkilenmeyen kent konseylerinin afet ve risk yönetimi temelinde eşleştirildiği bir “Eşleştirme Programı” oluşturulması,
• “Sürdürülebilir GSM ve acil iletişim hatları altyapısı” geliştirilmesi,
• Açık veri kaynaklarını kent konseyi gönüllülerin çabalarıyla süzen bir “Afet Açık Veri Teyit Platformunun” oluşturulması,
• “Mahalle Gönüllüleri Ağı” oluşturulması,
• “Yeniden Yapılanma Kitle Tasarım Platformu” oluşturulması,
• Kent konseylerinin de katılımını öngören bir “bölgesel kalkınma paradigması” oluşturulması,
• “Katılımcı, entegre, dirençlilik temelli ve sürdürülebilir planlama yaklaşımlarının” benimsenmesi,
• “Ekonomik Yeniden Yapılanma Destek Programı” oluşturulması,
• “Kültürel ve Doğal Miras Muhafızları” yaklaşımının hayata geçirilmesi,
• Toplumsal yaşamın, kültürel çeşitliliğin, kent kültürünün ve somut olmayan kültürel mirasının sürdürülebilirliğinin sağlanması,
• “Kent merkezlerinin planlanması ve inşasına” özel önem verilmeli,
• Geçici barınma alanlarının planlanmasında, enkaz kaldırma ve atık depolama çalışmalarında doğa tabanlı yaklaşımlar benimsenmelidir,
• Hasar tespit çalışmalarının şeffaf ve bilimsel yöntemlerle yürütülmesinde kent konseylerinin gözetiminin sağlanması,
• Yapı üretim ve denetim sürecinde, imar planı ve yapılaşma koşullarından iskâna kadar geçen tüm aşamalar e-devlet üzerinden tek bir noktadan şeffaf bir şekilde izlenebilir hale getirilmeli,
• Aşırı kira artışları ve depremzedelere ev kiralanmaması gibi sorunlara önlem alınmalı,
• Başta İstanbul olmak üzere afet riskini canlı şekilde yaşayan illerde barınma hakkını garanti altına alırken, mülkiyet tekeli ve rant odaklı yaklaşımları denetim altına alan yeni nesil bir kentsel dönü şüm anlayışını gerçekleştirecek yasal ve yönetsel önlemler kent konseylerinin uzmanlık birikimi göz önünde bulundurularak alınmalıdır,
• Afet sonrasında ve yeniden yapılanma çalışmalarında özellikle kadınların ihtiyaçları ve katılımı düşünülmeli,
• Engelliler için ekonomik, toplumsal destek programları oluşturulmalı ve engellilerin gündelik yaşamlarını dikkate alan mimari ve kentsel tasarım uygulamaları yapılmalı,
• Çocukların ve gençlerin eğitsel ve gelişimsel kayıpların önlenmesi için yoğunlaştırılmış eğitsel ve psiko-sosyal destek programları uygulanmalı,
• Deprem bölgesindeki sokak hayvanlarının yaşamlarının sürdürülebilmesi, endemik bitki ve hayvan türlerinin zarar görmemesi, doğal yaşamı destekleyen hassas ekosistemlerin ve sulak alanların 
• korunabilmesi için kent konseyleriyle birlikte eylem planları geliştirilmelidir.

Gökçen Parlar Ünal
[email protected]