İklim değişikliği, ülkeler arası eşitsizliği artırıyor mu?
Dünya genelinde sıcaklıklar artarken ve iklim değişikliğinin etkileri çoğu ülkede kendini gösterirken Stanford Üniversitesi’nin yapmış olduğu bir araştırma iklim değişikliği etkilerine farklı bir açıdan baktı. Geçtiğimiz günlerde BBC’den verilen habere göre, yapılan araştırma kapsamında son 50 yılda yaşanan iklim değişikliğinin ülkeler arasındaki eşitsizliği de artırdığı ortaya çıktı. Bu kapsamda yoksul ve sıcak ülkelerde iklim değişikliği büyümeyi aşağıya çekerken, bazı zengin ülkelerde ise refah seviyesini artırdı.
Araştırmada önce çıkan detaylar şöyle: “Tropik enlemlerdeki Afrika ülkeleri bunun etkisini en çok hisseden bölgeler arasında. Artan sıcaklıklarla Moritanya ve Nijer'de kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYİH) oranları, %40'tan fazla düştü. Araştırma, IMF'nin bu yıl dünyanın en büyük beşinci ekonomisi olacağını söylediği Hindistan'da kişi başına GSYİH'nın küresel ısınma nedeniyle 2010 yılında %31 oranında azaldığını ortaya koydu.
Stanford Üniversitesi'nde Yeryüzü Sistemleri Bilimi Bölümü'nden Marshall Burke, 165 ülkede, 1961 ile 2010 yılları arasındaki ısı değerleri ile ekonomik dalgalanmalar arasındaki ilişkileri inceledi. Araştırma, her bir ülkenin iklim değişikliğiyle nasıl ısındığının belirlenebilmesi için 20'den fazla iklim modeli kullandı. Daha sonra, sıcaklığın artmaması durumunda yıllık büyüme değerlerinin ne olabileceğine ilişkin 20 bin versiyonu inceledi. Profesör Burke, büyümenin yıllar içinde, soğuk ülkelerde arttığını, sıcak ülkelerde yavaşladığını ortaya koydu. Burke, "Tarihsel veriler, sıcaklığın çok yüksek veya çok düşük olmadığı zamanlarda mahsullerin daha verimli, insanların daha sağlıklı ve iş yerlerinde daha verimli olduklarını açıkça gösteriyor" dedi.
Araştırmada imzası olan Noah Diffenbaugh BBC'ye yaptığı açıklamada, "Ekonomik faaliyetlerin temelini oluşturan etkenlerin ısıdan etkilenmesinin farklı yolları var" dedi ve şöyle açıkladı: "Örneğin tarım. Soğuk ülkelerde kış mevsiminden dolayı sınırlı tarım sezonu var. Diğer yandan yüksek sıcaklıkta mahsul veriminin keskin şekilde düştüğüne dair de güçlü kanıtlar var. Benzer şekilde, yüksek sıcaklıkta işçi veriminin ve kavramsal performansın düştüğüne, kişiler arasındaki çatışmaların da arttığına dair de kanıtlar var."
Araştırmacılar, soğuk ve zengin ülkelerde elde edilen verimlere ilişkin hala bazı belirsizler olsa da, tarih boyunca veriler incelendiğinde ısının sıcak ülkelere etkisinin daha net olduğunu söylüyor. Uzmanlara göre küresel ısınmanın etkileri Sanayii Devrimi'nden bu yana olan süreç içinde incelenseydi gözlemlenen değişimin daha büyük olabileceğini ifade ediyor.
Türkiye’de Akdeniz Havzası’nda yer alan ülkelerden biri olduğundan dolayı iklim değişikliğinin etkilerinin en çok hissedildiği coğrafyalardan biri olacak. Bu konuda atılması gereken adımların en önemlisi ise, alt tabandan başlayarak, yerel yönetimlerin, ilgili bakanlıkların ve hatta hükümetin koordine olarak çözüme ilişkin yollar geliştirmesi…
Önümüzdeki sayıda görüşmek dileğiyle…
Didem TAŞBAŞI
